Yeme bozuklukları, anoreksiya nervoza, bulimia nervoza ve tıkanma bozukluğu gibi psikolojik faktörlere bağlı olarak ortaya çıkan ciddi ve yaşamı potansiyelde zorlaştıran süreçler bütünüdür.
Yeme Bozuklukları nelerdir?
Yeme bozuklukları, yeme davranışındaki anormal değişiklikler nedeniyle ortaya çıkan tıbbi durumlardır. Yeme bozuklukları, yeme alışkanlıklarının kontrolünü kaybetme, yeme alışkanlıklarında değişiklikler, yeme alışkanlıklarında takıntılı davranışlar ve beslenme yetersizlikleri gibi semptomlarla kendini gösterir.
Yeme bozukluklarına ait bazı örnekler şunlardır:
- Anoreksiya nervoza: Yeme alışkanlıklarını kontrol etme, yeme alışkanlıklarında takıntılı davranışlar ve aşırı zayıflık gibi semptomlarla karakterize olan ciddi bir yeme bozukluğudur.
- Bulimia nervoza: Yeme atakları, ardından takıntılı bir şekilde diyet yapma veya aşırı egzersiz yapma davranışı ile karakterize edilen bir yeme bozukluğudur.
- Yeme atışı bozukluğu: Anoreksiya nervoza veya bulimia nervoza olmayan, ancak aşırı yeme nöbetleri ile karakterize edilen bir yeme bozukluğudur.
- Tıkınma bozukluğu: Genellikle stres veya kaygı gibi duygusal faktörlere tepki olarak, kısa bir sürede aşırı miktarda yemek yeme ile karakterize edilen bir yeme bozukluğudur.
- Besin yoksunluğu: Belirli bir besin maddesinin yetersiz alımı ile karakterize olan bir yeme bozukluğudur.
Yeme bozuklukları, fiziksel ve duygusal sağlık problemlerine neden olabilir. Tedavi, yeme bozukluğunun tipine ve şiddetine bağlı olarak, çeşitli terapi yöntemlerini içerebilir. Terapi yöntemleri, bireysel terapi, aile terapisi, grup terapisi, diyetisyen desteği ve ilaç tedavisi gibi tedavileri içerebilir.
Yeme bozukluklarında diyet tedavisi nasıl olmalıdır?
Yeme bozuklukları, kişinin beslenme alışkanlıklarını olumsuz etkilediği için diyet tedavisi bu hastalığın yönetiminde önemli bir rol oynamaktadır. Ancak diyet tedavisi, yeme bozukluğunun tipine, şiddetine ve kişinin sağlık durumuna göre farklılık gösterir.
Bir diyetisyen veya beslenme uzmanı, yeme bozukluğu olan kişiyle çalışarak özelleştirilmiş bir diyet planı hazırlayabilir. Yeme bozukluğu olan bir kişinin diyet planı genellikle aşağıdaki faktörlere dayanır:
- Sağlıklı bir kilo: Anoreksiya nervoza veya bulimia nervoza olan kişilerde, sağlıklı bir kilo elde etmek veya korumak için yeterli besin alımı önemlidir.
- Düzenli yemek yemek: Yeme atakları veya açlık periyotları gibi yeme bozukluğunun semptomlarına bağlı olarak, diyetisyen düzenli yemek yeme ve atıştırmalık önerilerinde bulunabilir.
- Besin çeşitliliği: Diyet, protein, karbonhidrat, sağlıklı yağlar, vitaminler ve mineraller açısından zengin bir şekilde tasarlanmalıdır. Örneğin, omega-3 yağ asitleri açısından zengin balık gibi bazı gıdaların tüketimi, beyin sağlığı ve duygudurum açısından yararlı olabilir.
- Besin takviyeleri: Diyetisyen, beslenme yetersizliklerini önlemek için vitamin ve mineral takviyeleri önerilebilir.
- Besin planlaması: Kişiye özgü bir beslenme planı hazırlanmalıdır. Örneğin, kişinin yoğun bir günü varsa, yeterli enerji sağlamak için önceden hazırlanmış sağlıklı atıştırmalıklar veya hazırlanmış öğünler önerilebilir.
Yeme bozukluğu olan bir kişi, diyet tedavisine ek olarak psikolojik terapi almalıdır. Bu, yeme bozukluğunun semptomlarını yönetmeye yardımcı olabilir ve kişinin sağlıklı bir yeme alışkanlığı geliştirmesine yardımcı olabilir.
